Relacja z Letniego Kursu Ichtiologia Morza

Dwutygodniowy „Letni Kurs Ichtiologia Morza”, realizowany w Stacji Morskiej im. Prof. Krzysztofa Skóry w Helu, stanowił intensywny program edukacyjny łączący wykłady ekspertów, praktyczne ćwiczenia terenowe oraz zaawansowane analizy laboratoryjne. 

W wydarzeniu wzięło udział osiemnastu uczestników, którzy przez czternaście kolejnych dni zdobywali wiedzę o biologii ryb, metodach monitoringu populacji oraz zasadach ochrony ekosystemów Morza Bałtyckiego.

Zajęcia podczas „Letniego Kursu Ichtiologia Morza” były prowadzone przez zespół specjalistów związanych z Uniwersytetem Gdańskim, Uniwersytetem Mikołaja Kopernika, instytucjami naukowymi oraz branżą morską. Eksperci reprezentowali różnorodne obszary badawcze związane z ichtiologią, ochroną środowiska, technikami połowowymi i dokumentacją przyrodniczą, co zapewniło uczestnikom kompleksowe i interdyscyplinarne przygotowanie.

Program kursu obejmował 53 godzin wykładów oraz 208 godzin zajęć praktycznych, w tym wykłady poświęcone technikom rybackim, problemom ochrony Bałtyku, ichtiofaunie strefy przybrzeżnej oraz eksperymentom behawioralnym. Uczestnicy uczyli się rozpoznawać gatunki ryb, analizować ich anatomię oraz oznaczać wiek na podstawie struktur twardych. Ważną część programu stanowiły zajęcia dotyczące metod telemetrycznych, analizy danych z sektora rybołówstwa oraz dokumentacji fotograficznej i filmowej, które rozwijały umiejętność nowoczesnego rejestrowania i interpretacji danych terenowych.

Podczas licznych sesji terenowych uczestnicy pracowali z narzędziami połowowymi, takimi jak mieroże, sieci sektorowe czy włoki wzdłużbrzeżne, ucząc się ich zastosowania w badaniach i monitoringu. 

Z kolei całodzienny rejs statkiem badawczym „Oceanograf” umożliwił praktyczne poznanie metod pobierania prób z otwartych wód, obserwację pracy aparatury badawczej oraz zabezpieczanie materiału do analiz laboratoryjnych. Zdobyte w ten sposób dane stanowiły podstawę do opracowania późniejszych raportów badawczych.

W drugiej części kursu uczestnicy pracowali nad interpretacją zebranych materiałów, przygotowując wyniki analiz, które następnie prezentowali podczas sesji podsumowującej. Zajęcia sprzyjały rozwijaniu umiejętności pracy zespołowej, analitycznego myślenia oraz komunikacji naukowej.

Kurs miał również wymiar edukacyjny dla turystów odwiedzających Hel, którzy mogli obserwować część zajęć prowadzonych w terenie.
Uczestnicy warsztatów, turyści spontanicznie asystujący w zajęciach terenowych oraz obserwatorzy w mediach społecznościowych dzięki relacjom z poszczególnych etapów kursu, mogli dowiedzieć się, jakie siedliska są istotne dla rozwoju i reprodukcji ryb oraz jak je badać i chronić przed degradacją. 

Dzięki tak zaplanowanym celom i działaniom organizacja warsztatów pomaga w zaangażowaniu społeczności lokalnych w ochronę środowiska morskiego i nakłonieniu do działań na rzecz zrównoważonego wykorzystania zasobów rybnych i ich siedlisk także na podstawie osobistych wyborów konsumenckich.
Powodzenie wdrażania celów środowiskowych europejskich strategii rozwoju branż eksploatujących zasoby Morza Bałtyckiego m.in. rybołówstwa wymaga podejmowania odpowiedzialnych i dalekowzrocznych decyzji przez instytucje państw członkowskich. Decyzje, by były skuteczne, muszą zostać zaakceptowane przez społeczeństwo, w tym zainteresowane grupy zawodowe (rybaków, przetwórców, branże wspomagające). 

Organizowanie warsztatów ichtiologicznych dla odbiorców będących w trakcie kształtowania przyszłej kariery zawodowej przynosi zatem szereg korzyści ekologicznych, a zdobyta wiedza i praktyczne doświadczenie stanowią cenne uzupełnienie kompetencji przyszłych specjalistów w obszarze nauk o morzu, ochrony środowiska oraz gospodarki rybackiej. 

Relacje publikowane w mediach społecznościowych dotarły do kilku tysięcy odbiorców, co przyczyniło się do popularyzacji wiedzy o zrównoważonym rybołówstwie i potrzebie ochrony morskich siedlisk. 

Program, łącząc teorię, praktykę i działania popularyzatorskie, wzmacnia świadomość ekologiczną i kształtuje postawy odpowiedzialnego korzystania z zasobów Morza Bałtyckiego.

Za koordynację polegającego na organizacji Letniego Kursu Ichtiologii Morza odpowiadali Bartłomiej Arciszewski oraz Justyna Kąpa ze Stacji Morskiej im. Prof. Krzysztofa Skóry w Helu.

Realizacja tego Działania w ramach projektu “Zatoka Wiedzy - rozwijanie kompetencji ekologicznych społeczeństwa przez edukację” była możliwa dzięki dofinansowaniu ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Fot. and copyright: A. Adamski