Number 32 / 2013
International Business and Global Economy Nr 32
Biznes Międzynarodowy w Gospodarce Globalnej
ISSN 2300-6102
Editor-in-chief: Katarzyna Bałandynowicz-Panfil
Publishing editor: Anna Świtalska-Jopek
Scientific Board: Bohdan Jeliński, Wolfgang Kremser, Danuta Marciniak-Neider, Janusz Neider, Ewa Oziewicz, Joanna Pietrzak
Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2013
The paper form is the original version of our journal
Editorial page [PDF]
Introduction [PDF]
Przedmowa [PDF]
Tomasz Białowąs
Przedmiotem opracowania jest analiza wpływu międzynarodowej fragmentaryzacji procesów produkcji na kształtowanie się przewagi konkurencyjnej krajów rozwijających się w handlu międzynarodowym. Stopień fragmentaryzacji został oszacowany za pomocą nowej metody opartej na koncepcji wartości dodanej w handlu. W roku 2009 najwyższy udział zagranicznej wartości dodanej eksporcie brutto miały Tajwan i Meksyk. Kraje rozwijające się w ujęciu wartościowym były eksporterami netto produktów kapitałochłonnych oraz importerami pracochłonnych. Fragmentaryzacja została oszacowana poprzez dekompozycję całkowitej wartości dodanej na krajową i zagraniczną wartość dodaną wyrażoną w eksporcie całkowitym. W analizie wykorzystano dwa podstawowe źródła danych: ŚCD-WTO Trade in Value Added Database (TIVA) [2013] oraz World Input-Output Database.
Fragmentation of production processes and comparative advantage of developing countries in international trade
This paper analyses the impact of international fragmentation of production on comparative advantage of developing countries in international trade. Degree of fragmentation is measured by new method based on the concept of value added in trade. In 2009 Taiwan and Mexico had the highest share of foreign value added in gross export. Emerging economies tend to export relatively more capital and import labour in value term. Fragmentation is measured by decomposition of total value added trade into domestic value added and foreign value added content of export. The analysis used two main data sources: ŚCD-WTO Trade in Value Added Database (TIVA) [2013] and World Input-Output Database [2013].
Tomasz Bieliński
Chinese video game market as an opportunity for Polish game producers [PDF EN]
The aim of the article was to verify if Chinese game market can be attractive for Polish game producers, and which part of this market is the most promising and gives the biggest growth opportunities. The second goal was to identify major barriers to entry on the Chinese game market, and to find out if this obstacles can be overcome. Analysis of the growth of the Internet access and penetration ratio has shown that online game market in China has a potential to become the biggest in the world. Video game market research has shown that not only its growth potential is extraordinary, but it is already second largest in the world. Further analysis helped to establish that it is online and mobile game market that is the most promising for Polish game developers. Several barriers to entry were identified, but none of them is too problematic to stop game producers from expansion to Chinese online and mobile game market.
Chiński rynek gier komputerowych jako możliwość rozwoju dla polskich producentów gier komputerowych
Celem artykułu było zweryfikowanie, czy chiński rynek gier komputerowych może być okazją do rozwoju dla polskich producentów gier oraz która część tego rynku jest najbardziej obiecująca i daje największe możliwości wzrostu. Drugim celem było zidentyfikowanie najważniejszych barier wejścia na chiński rynek gier komputerowych oraz sprawdzenie, czy jest możliwe pokonanie tych barier. Analiza wzrostu liczby ludności z dostępem do Internetu oraz wskaźnika penetracji wskazują, że chiński rynek gier internetowych ma potencjał, aby stać się największym na świecie. Dalsze analizy pomogły w ustaleniu, że rynki gier internetowych oraz gier na telefony komórkowe są najbardziej obiecujące z punktu widzenia polskich producentów gier. Zidentyfikowanych zostało wiele barier wejścia na chiński rynek gier internetowych i gier na telefony komórkowe, ale żadne z nich nie są na tyle wysokie, aby zatrzymać ewentualną ekspansję polskich producentów gier.
Joanna Bogołębska
Akumulacja rezerw walutowych jako determinanta nierównowagi na rachunku obrotów bieżących [PDF PL]
W celu pełniejszego zrozumienia złożonych związków między dynamiczną akumulacją rezerw walutowych a narastaniem nadwyżek na rachunkach obrotów bieżących (CA) formułuje się nowe określenie na politykę intencjonalnego wpływania na wielkość odpływów kapitału oficjalnego netto. Tzw. zewnętrzna polityka finansowa (external financial policy), której głównym instrumentem jest akumulacja rezerw walutowych, stanowi istotny czynnik warunkujący krajowe salda płatnicze, ale także tzw. nierównowagi globalne (global imbalances). Efektywność tej polityki zależy od zakresu liberalizacji przepływów kapitałowych. W opracowaniu przedstawiono podstawowe wątki dyskusji teoretycznej i przegląd badań empirycznych dotyczące tej zależności. Analiza koncentruje się na doświadczeniach nadwyżkowych krajów azjatyckich ze względu na ich największy udział w globalnym przyroście rezerw i istotną rolę w nierównowagach globalnych.
Accumulation of foreign reserves as a determinant of the current account
In order to understand the complicated interlinkages between dynamic accumulation of foreign reserves and growing surpluses on the current accounts, a new sort of policy is being formulated, namely external financial policy. This is a policy of intentional influencing official capital outflows, mainly in the form of accumulation of reserves. Among many factors influencing the effectiveness of this policy is capital account liberalization, on which the article focuses. The article aims at presenting the main theoretical and empirical insights into this complex relation. It concentrates on the experiences of the Asian surplus countries due to their role in the global growth of reserves and global imbalances.
Agnieszka Dorożyńska, Tomasz Dorożyński
Ocena unijnej polityki spójności jest niejednoznaczna. Kontrowersje budzą zwłaszcza nieudane próby osiągnięcia głównego celu, tzn. spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej. Należy się zatem zastanowić, czy i w jakim kształcie politykę tę powinno się kontynuować, zwłaszcza że stanowi ona jedną z najbardziej kosztownych pozycji we wspólnym budżecie. Z wcześniejszych badań na poziomie regionalnym wynika, że jednym z kontrowersyjnych obszarów jest system instytucjonalny [por. Świerkocki, 2010].W świetle raportu Barki1 i propozycji zwiększania kompetencji władz regionalnych dyskusja ta wydaje się szczególnie zasadna, zwłaszcza teraz, gdy trwają prace nad kształtem organizacyjnym i finansowym kolejnej perspektywy finansowej (2014–2020) [Barca, 2009]. Główny cel artykułu stanowi ocena systemu zarządzania funduszami strukturalnymi UE na poziomie 5egionalnym w Polsce. Dokonano jej na podstawie literatury przedmiotu, prawa i dokumentów programowych. W pracy wykorzystano również wyniki badania kwestionariuszowego, przeprowadzonego w województwie łódzkim w latach 2010–2012 w ramach regionalnego projektu badawczego. Z badania wynika, że pomimo wielu lat doświadczeń (programy przedakcesyjne, NPR 2004–2006) system ma wady, które mogą obniżać efektywność wydatkowania środków publicznych oraz powodować prymat procedur nad merytorycznym zakresem działań.
The evaluation of EU structural funds management system. The case of Lodz region
The evaluation of EU cohesion policy is ambiguous. It is worth to take under consideration how to improve its effectiveness. The paper is based on the results of a direct study, statistical data and evaluation reports as well as economic literature. Its aim is to evaluate the EU structural funds management system on regional level in Poland. The results of this study confirmed the weakness of EU structural funds management system in Poland. weakness of this system could de- crease the effects of the UE cohesion policy.
Michał Dudek, Joanna Hawlena
Air tourism in conditions of liberalization, globalization, and ever increasing competition [PDF EN]
Issues described in this publication refer to the situation in which operators of air services and tourismare involved in a dynamic process of globalization and increasing intensity of competition. The paper presents the market liberalization process as important for changes in passenger air transport, which in this case acts as a stimulator of development of co-operation with the operators of tourism. The issues associated with both inter-segmental and intra-segmental competition, and the impact of the crisis on the choice of organizational form of vacation are presented. The process of the impact of increment in the supply of air services on competition is discussed for the start-up of a new transport line on the Polish market of air tourism. The pricing strategy during the promotional period, the most popular destinations, and preferences of the customers regarding travel dates are presented as well. The analysis shows that the dynamics of the development of tourismis dependent on the degree of accessibility of air transport services, due to the implementation of cognitive activities and recreation in ever more remote regions of the continent and the world.
Turystyka lotnicza w warunkach liberalizacji, globalizacji oraz wzrostu intensywności konkurencji
Poruszona w publikacji problematyka dotyczy sytuacji, w której oferenci usług lotniczych i turystycznych uczestniczą w dynamicznie rozwijającym się procesie globalizacji oraz wzrastającej intensywności konkurencji. Zaprezentowano ważny dla zmian zachodzących w pasażerskich przewozach lotniczych proces liberalizacji rynku, który w tym przypadku spełnia funkcję stymulatora rozwoju współpracy z operatorami ruchu turystycznego. Przedstawiono zagadnienia związane zarówno z konkurencją międzysegmentową, jak i wewnątrzsegmentową oraz wpływ kryzysu na wybór formy organizacyjnej urlopów. Omówiono proces oddziaływania wzrostu poziomu podaży usług lotniczych na konkurencje w przypadku rozpoczęcia działalności nowego przewoźnika liniowego na polskim rynku turystyki lotniczej. Przedstawiono strategię cenową w czasie trwania promocji, najbardziej popularne destynacje oraz preferencje klientów dotyczące terminu podróży. Z przeprowadzonych rozważań wynika, że dynamika rozwoju turystyki jest zależna od stopnia dostępności komunikacji lotniczej, ze względu na realizowanie działalności poznawczej i rekreacyjnej w coraz odleglejszych regionach kontynentu i świata.
Małgorzata Fronczek
Charakter wymiany handlowej Polski z Niemcami, Rosją i Chinami [PDF PL]
Celem artykułu jest analiza charakteru polskiej wymiany handlowej z najważniejszymi obecnie partnerami handlowymi: Niemcami, Chinami i Rosją w latach 1995–2011. W tym czasie wartość polskiego eksportu wzrosła ośmiokrotnie, a wartość importu siedmiokrotnie. Na trzy badane kraje przypadało w 2011 r. około 31% eksportu i 43% importu. W polskim handlu zagranicznym ogółem dominują: maszyny, urządzenia, sprzęt transportowy oraz metale nieszlachetne i wyroby z nich. Ogólnie handel zagraniczny Polski ma charakter wewnątrzgałęziowy, wyniki dokładniejszych obliczeń indeksu intensywności handlu wewnątrzgałęziowego wskazują jednak, że w obrotach z badanymi krajami sytuacja przedstawia się nieco inaczej. Wymianę naszego kraju z Niemcami można określić jako wewnątrzgałęziową, natomiast wymianę z Rosją i Chinami raczej jako międzygałęziową.
The character of Poland’s foreign trade with Germany, Russia and China
The aim of this paper is an analysis of the character of Poland’s turnover with the most important trade partners: Germany, Russia and China in years 2005–2011. In researched period the value of Polish exports increased by eight times and the value of Polish imports increased by seven times. The share of these three countries in our export is 31%, in import – 43%. The main subjects of Poland’s foreign trade are: machinery and mechanical appliances, electrical and electrotechnical equipment, transport equipment, base metals and articles thereof. Generally, our turnovers are intra-industry. However, the precise estimations of the intra-industry index indicate that the situation is different when it comes to trade with respective researched countries. The calculations indicate that trade with Germany is intra-industry, but it is impossible to say it with the reference to Russia and China.
Monika Grottel
Celem artykułu jest analiza korzyści wynikających z wdrożenia do praktyki gospodarczej instytucji upoważnionego przedsiębiorcy (Authorized Economic Operator, AEO). Jednocześnie dowiedzione zostanie, że w dobie globalizacji i liberalizacji handlu rola służb celnych nie słabnie. Administracje celne przechodzą transformację – przestają być formacjami o charakterze fiskalno-kontrolnym, a stają się administracjami, których główne zadanie stanowi promocja legalnego handlu oraz ochrona rynku wewnętrznego przed zagrożeniami niesionymi przez proces globalizacji. Przejawem tych przemian jest m.in. instytucja upoważnionego przedsiębiorcy, która preferuje legalny handel i rzetelne podmioty gospodarcze, oferując im szereg ułatwień i uproszczeń w procesie odpraw granicznych. Wykorzystana w opracowaniu metoda badawcza obejmuje analizę krajowych i zagranicznych źródeł literaturowych oraz danych statystycznych.
The status of authorized economic operator – a new quality of customs services
The main aim of the article is to analyze the benefits of institution of Authorized Economic Operator (AEO), that was initiated in practice in area of customs union of European Union. Author of the article is also going to prove that the role of customs authority increases in case of globalization and liberalization of international trade. We can observe very effective transformation of customs policy and customs authority. Currently, the most important is the promotional function of customs rather than its control and fiscal role. The fundamental task of customs authorities is to promote the legal trade, to simplify the customs procedures, and to protect the internal market from the threats that are results of liberalization of international goods flow. The program of AEO is a simple effect of this transformation. It prefers the legal business, offers the wide range of simplifications of customs procedures and controls of commodities at the frontiers. In this study the following research methods were used: a descriptive method, an analysis of literature and statistical inference.
Andrzej S. Grzelakowski
Handel światowy oraz wykreowany przez niego globalny system logistyczny wywierają istotny wpływ na funkcjonowanie międzynarodowego transportu morskiego oraz jego powiązania z innymi segmentami gospodarki globalnej. Współzależności uwidaczniają się najpełniej m.in. w układzie rynków towarowych (tzw. pierwotnych) oraz rynków transportowych (tzw. wtórnych). Autor na bazie analizy obu tych rodzajów rynków – ich badania w ujęciu dynamicznym – podejmuje próbę zidentyfikowania i oceny podstawowych tendencji i zjawisk występujących w każdym z tych wrażliwych segmentów gospodarki globalnej oraz określenia zakresu i siły wpływu rynków towarowych i frachtowych na rynek morskich przewozów kontenerowych. Wyniki tych badań jednoznacznie wskazują, iż ten segment globalnego rynku frachtowego wykazuje wysoką zdolność adaptacji do wymogów dynamicznie zmieniającego się otoczenia. Nie generuje on też wysokich kosztów logistycznych i tym samym nie stanowi bariery w rozwoju handlu światowego oraz globalnego systemu logistycznego.
Global merchandise trade and logistics system development and their impact on maritime container transport market
The world trade, and the global logistics system it has created, strongly impact the international maritime transport sector as well as other segments of the global economy. The existing relations among them are reflected in the most comprehensive form on global commodity markets (primary ones) and transport markets (secondary ones). Author has analyzed both types of markets and their dynamic, trying to identify and evaluate the main tendencies and occurrences existing in each of those sensitive segments of the global economy. Furthermore, he has made an attempt to determine the influence of world commodity markets and global logistics system in terms of their scope and strength over global maritime container transport market. The research results unequivocally indicate that this segment of global freight market shows relatively high degree of adaptability to the dynamic changes of its trade pattern and logistics environment. Moreover, the world maritime container transport market does not generate high logistics costs and thereby it is not a barrier to the world merchandise trade and the global logistics system development.
Monika Kowalska
In search for terminological clarity within the field of human resource management [PDF EN]
The field of human resource management (HRM) has undergone significant changes due to ongoing globalization processes, IT technology developments, economic environment changes, organizational shifts, evolving perceptions of employees in the work environment, etc. As a result, new organizational landscape has required a new approach towards managing people, who became the most valued assets of a strategic potential. The aim of this article is to search for terminological clarity, and systematize the concepts within the HRM field, which is abundant with numerous terms referring to individuals in organizations. A random use of the HRM terms and regarding them as synonyms cause ambiguities. The author attempts to juxtapose these terms and suggest relevant terminological solutions that suit contemporary developments within the HRM field. To achieve the aim of the article, current scientific references regarding the field of people management were used, with special emphasis being placed on personnel management, human resource management, and human capital management.
W poszukiwaniu trafności i precyzji terminologicznej w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi
Jesteśmy świadkami zmian, które dokonują się w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL) na skutek m.in. procesów globalizacyjnych, rozwoju technologii IT, zmian otoczenia ekonomicznego, przekształceń organizacyjnych czy ewoluujących wizji postrzegania pracowników w środowisku pracy. W związku z powyższym organizacje wymagają nowego podejścia do zarządzania ludźmi, postrzeganymi jako najcenniejsze aktywa o strategicznym potencjale. Celem niniejszego artykułu jest usystematyzowanie istniejących pojęć z obszaru ZZL, który cechuje się bogactwem terminów stosowanych na określenie jednostek w organizacji. Dowolność oraz ich synonimiczne używanie zaburza jasność przekazu. Autorka podejmuje próbę zestawienia tych terminów i sugeruje rozwiązania terminologiczne adekwatne do współczesnych zmian w obszarze ZZL. Realizacji celu artykułu służy analiza źródeł literaturowych dotyczących zarządzania ludźmi, w tym koncepcji zarządzania personelem, zarządzania zasobami ludzkimi i zarządzania kapitałem ludzkim.
Adam Minkowski
Cel artykułu stanowi określenie możliwości kształtowania i wspierania aktywności osób starszych przez jednostki samorządu terytorialnego dzięki zastosowaniu technologii teleinformatycznych i e-usług w województwie wielkopolskim. Na poziomie lokalnym tylko 8% samorządów posiada w dokumentach strategicznych zapisy dotyczące wspierania osób starszych poprzez ICT (Information and Communication Technologies). Przeprowadzone badanie wykazało, że wspieranie aktywności osób starszych jest zróżnicowane dla gminwiejskich, miejsko-wiejskich i miejskich, a także ośrodków pomocy społecznej działających na określonych poziomach samorządów. W kontekście prognozy demograficznej szansę na rozwój regionu stanowi fakt, że 80% samorządów powinno realizować programy dotyczące stosowania ICT oraz e-usług wspierających aktywność osób starszych w aspektach poprawienia komunikacji, mobilności i zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego. Za podstawowe korzyści przedstawiciele ponad 50% ośrodków pomocy społecznej i około 30% samorządów uznali poprawę funkcjonowania osób starszych w pracy, społeczeństwie i domu oraz zachowanie lepszego zdrowia i zwiększenie samodzielności. W społeczeństwie cyfrowym zapotrzebowanie osób starszych na e-usługi społeczne będzie stale wzrastać w przeciwieństwie do e-usług administracyjnych.
The role of local government in shaping active ageing through the use of ICT and e-services
This article aims to identify opportunities to shaping and supporting the active ageing by local governments through the use of ICT and e-services in the Wielkopolska Province. At the local level, only 8% of local governments have entries in the strategic documents for supporting the elderly through ICT. The study found that supporting active ageing is different for rural communities, urban and urban-rural areas as well as Social Welfare Centers operating at various levels of the government. In the context of demographic projections an opportunity for development of the region is that 80% of local governments need to implement schemes for the use of ICT and e-services to support active ageing in ways to improve communication, mobility, health and safety. Representatives of over 50% of the Social Welfare Centers and about 30% of local governments decided that the basic benefits include improving the functioning of elderly people at home and work, and in the community as well as better health and increased self-reliance. The digital society will see an increasing demand of the elderly for e-social services, as opposed to e-government services.
Ewa Patra
Czas pracy w krajach Unii Europejskiej w 2010 r. – wybrane aspekty [PDF PL]
Celem artykułu jest krótka charakterystyka czasu pracy osób pracujących na rynkach pracy w krajach Unii Europejskiej. Przeanalizowano wpływ jego wymiaru na jakość zatrudnienia i zadowolenie z wykonywanej pracy oraz osiąganie równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Prześledzono także wpływ szeregu istotnych determinant, w tym: wieku, płci czy formy zatrudnienia na preferencje dotyczące liczby godzin, którą Europejczycy chcieliby poświęcać na swoją pracę. Omówione zostało także wyraźne zróżnicowanie rozkładu czasu na pracę zarobkową i nieodpłatną, biorąc pod uwagę kryterium płci. Pomimo różnej skali omawianego zjawiska występuje ono we wszystkich krajach Unii. Na problemy z łączeniem aktywności zawodowej i rodzinnej w dużej mierze wpływają zarówno uwarunkowania kulturowe, jak i strukturalne określane przez rynek pracy i jego funkcjonowanie, a także instytucjonalne, związane z dostępem do infrastruktury opiekuńczej. Tymczasem właściwe proporcje podziału czasu, w tym przyjazne dla rodziny, elastyczne i odwracalne godziny pracy, na pewno ułatwiałyby lepsze godzenie pracy zawodowej i obowiązków rodzinnych.
Working time in countries of the European Union in 2010 – selected aspects
The aim of this article is to characterise briefly working time on labour markets in countries of the European Union. There were presented its main indicators such as age, gender or type of employment. There were also described general impacts of the number of working hours on capacity to reconcile employment with commitments in family and private life. The discussed problems are confirming the assumption that the working time arrangement is a fundamental factor influencing quality of life both inside and outside work. The reconciliation of work with private life or life outside work is a longstanding goal of EU employment and social policies. It is an element of the Europe 2020 strategy not only to enable more people to take up paid work, but also to promote greater gender equality. As emphasised, people in their ‘prime working years’ – especially women – are particularly involved in unpaid work, such as childcare, household jobs or care of the elderly, so the issue of work – life balance extends across the whole working age. Flexible working time arrangements are generally seen as a way to improve employees’ work-life balance.
Magdalena Rosińska-Bukowska
The main thesis of the following article states that, due to the fact that competitive strategy is the determinant of the organizational structure changes, global business networks (GBN) are created in the course of adjustments to the requirements of multinational corporations to compete in the rapidly changing economy. GBN is a model created in the course of search for corporate organizational structure adequate to the challenges of globalization. The purpose of this article is to identify theoretical concepts at the source of creative compilation of a new model. The author analyzed the characteristics of processual, virtual, learning, intelligent, fractal, and modular organization as trends in which transnational corporations saw a number of valuable elements and through their flexible merging received “a new quality”. The developmental strategy of openness, convergence within organization based on knowledge transfer, cooperation based on partnership and trust, and strategic synergy are the pillars of global network.
Dostosowanie struktur organizacyjnych korporacji do wymogów konkurowania w dynamicznie zmieniającej się gospodarce światowej
Tezą niniejszego artykułu jest, że z uwagi na fakt, iż strategia konkurencyjna jest determinantą zmian struktur organizacyjnych, to w toku dostosowań korporacji transnarodowych do wymogów konkurowania w dynamicznie zmieniającej się gospodarce konieczne jest kreowanie globalnych sieci biznesowych (GSB). GSB jest modelem powstałym w toku poszukiwań przez korporacje konstrukcji organizacyjnej adekwatnej do wyzwań globalizacji. Celem artykułu jest wskazanie koncepcji teoretycznych stanowiących źródła kreatywnej kompilacji nowego modelu. Dokonano zatem analizy cech organizacji procesowej, wirtualnej, uczącej się, inteligentnej, fraktalnej, modularnej jako nurtów, w których korporacje transnarodowe dostrzegły wiele cennych elementów, a poprzez ich elastyczne scalenie uzyskały „nową jakość”. Filary globalnej sieci stanowią: strategia otwartości prorozwojowej, konwergencja oparta na wewnątrzorganizacyjnym dzieleniu się wiedzą, współpraca oparta na partnerstwie i zaufaniu oraz synergia strategiczna.
Dorota Simpson
Istota i konsekwencje ekonomiczne wypalenia zawodowego [PDF PL]
W erze postindustrialnej, opartej na usługach i informatyzacji prawie wszystkich sfer życia jednostki, wiedza i umiejętności, głównie komunikacyjne oraz interpersonalne, a także elastyczność i mobilność pracowników nabrały szczególnego znaczenia. Nieustannie rosnący przepływ informacji, które muszą zostać przeanalizowane, i potrzeba stałego komunikowania się z otoczeniem wpływają na wydłużenie czasu pracy. Powszechność telefonii komórkowej i mobilnego Internetu sprawiają, że zakończenie dnia pracy ma dla wielu pracowników w zasadzie charakter iluzoryczny, z uwagi na wymóg dyspozycyjności, który coraz częściej odnaleźć można w publikowanych profilach poszukiwanych pracowników. Wzrost zaangażowania i zwiększony zakres obowiązków oraz odpowiedzialności nie znajduje jednak odzwierciedlenia w adekwatnie rosnących wynagrodzeniach, co w konsekwencji może prowadzić do powstania syndromu wypalenia zawodowego. Z uwagi na fakt, że zjawisko to zaczęło przybierać na sile, uznano, iż należy poznać istotę i przyczyny oraz wskazać sposoby zapobiegania mu. Aby osiągnąć tak sformułowany cel, przeprowadzono analizę wybranych pozycji polskiej i anglojęzycznej literatury przedmiotu oraz przestudiowano opisane przypadki syndromu wypalenia zawodowego, co w rezultacie pozwoliło na zastosowanie metody monograficznej.
The essence and the economic consequences of burn-out
In the postindustrial era, based on services and informatisation of all aspects of an individual’s life, employees’ knowledge and skills (preferably communication and interpersonal skills), their flexibility and mobility acquired a particular significance (importance). A permanent increase in the flow of information which has to be analysed, and the need of communication with others result in lenghtening of a working day. A universal use of mobile phones and mobile Internet cause that the end of a working day becomes illusory for many employees, because it is very common to find a requirement of evening and weekend availability in the candidate profiles published by employers. However, increasing involvement, duties, and responsibilities of employees do not result in an adequate (appropriate) rise of their salaries. The consequences of this process can lead to burnt-out syndrome. The phenomenon of the burnt-out syndrome becomes more and more common and that is why the purpose of the paper is to diagnose its essence, reasons, and to find the methods of its prevention. Literature studies and case study methods illustrating the burnt-out syndrome were utilised to achieve the aim of the paper, and the monographic method was used to present the results of the research.
Tomasz Waligóra
Wprowadzenie uregulowań Bazylea III oraz jego skutki dla bankowości polskiej i europejskiej [PDF PL]
Trwające od 2010 r. prace nad implementacją do prawa europejskiego uregulowań Bazylea III przybierają coraz bardziej zaawansowaną formę. Mimo że wprowadzenie nowych regulacji zaplanowano na 1 stycznia 2013 r., wciąż toczą się dyskusje nad doprecyzowaniem szczegółów. Opóźnienia te wynikają nie tylko z obaw o niedostateczną gotowość europejskiego systemu na przyjęcie przepisów CRD IV/CRR, ale również z burzliwych dyskusji dotyczących planów wprowadzenia unii bankowej, w której obowiązkowo uczestniczyłyby wszystkie kraje strefy euro. Brak jednomyślności co do formy sprawowania jednolitego międzynarodowego nadzoru nad bankami to także problem Polski. Chociaż Polska chciałaby uczestniczyć w tworzeniu unii bankowej, to jej obecność w niej nie jest wskazana ze względu na zbyt wysokie koszty. Cel artykułu stanowi ukazanie stopnia przygotowania europejskiego, w tym polskiego, sektora bankowego na przyjęcie uregulowań Bazylea III oraz wskazanie zagrożeń, jakie mogą wyniknąć w związku z przystąpieniem Polski do unii bankowej. W toku prac autor opierał się na analizie raportów krajowych i międzynarodowych ośrodków i instytucji badawczych, a także danych udostępnianych przez krajową instytucję nadzorczą oraz banki.
The implementation of Basel III and its consequences for Polish and European banking
Started in 2010, the form of actions on the implementation of European law regulations Basel III is becoming more and more advanced. However, despite the anticipated starting date of the new regulations on January 1, 2013, still there are discussions and numerous details to be clarified. These delays are not only due to the European system’s possible unpreparedness for rules of CRDIV/CRR, but also because of the heated discussions on the plans to introduce a banking union, which would obligatorily include all countries of the euro zone. Lack of consensus on the forms of uniform international supervision of banks is also a serious problem in Poland. Although the country would like to participate in the creation of a banking union, its participation in it is not recommended by reason of the possible high costs. The purpose of this article is to show the degree of preparedness of European and Polish banking sector to adopt the Basel III regulations, and to show the risks that may arise in connection with the Polish accession to the banking union. In the paper bases on an analysis of reports from research centers and institutions as well as on the analysis of data provided by national supervisors and banks.
Katarzyna Walkowiak-Markiewicz
Dynamiczne zmiany na rynku usług bankowych w Polsce i na świecie znajdują odzwierciedlenie w zachowaniach i preferencjach klientów z sektora MSP w sferze ich korzystania z usług bankowych. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie tendencji oraz zmian w potrzebach bankowych małych i średnich przedsiębiorstw, a także przyczyn tych zmian. Podstawę wnioskowania stanowi badanie przeprowadzone w ramach syndykatowego projektu badawczego „Finanse MSP”. Analizy dokonano w latach 2011–2012 na próbie ponad tysiąca firm z obszaru całej Polski. Zaobserwowano, iż duży wpływ na zachowania i preferencje klientów z segmentu MSP w zakresie korzystania z produktów bankowych wywiera ich sytuacja ekonomiczna (okresowe problemy z płynnością) oraz fakt, iż przedstawiciele firm tego sektora nie są raczej skłonni do ryzyka. Skutkuje to m.in. spadkiem w zakresie korzystania z kredytów, zmniejszeniem skłonności do inwestowania (zwłaszcza wśród firm najmniejszych) oraz wyraźnym obniżeniem popularności np. lokat terminowych. Na rynku bankowym obserwuje się wzrost znaczenia internetu w kontaktach firm MSP z instytucjami finansowymi.
Behaviour and preferences of small and medium enterprises in Poland in the area of using bank services – changes and trends
Dynamic changes in the banking sector both in Poland and in the world have impact on behavior and preferences of small and medium enterprises in the area of using bank services. The aim of this article is to present the trends in this issue and identify changes in the area of SME customers’ needs and the reasons of these changes. Basis of the main conclusions in this article is research project: “MSP Finance”. The survey was conducted in years 2011–2012 on a representative group of SME companies (sample: 1094 SME companies, located in all Poland – all 16 regions). The main conclusions from the survey are following: there is a big impact of the financial situation of SME companies on behaviour and preferences in the field of using bank services (problems with financial liquidity) and the fact that the SME owners are not willing to make risk decision. The results of these phenomena are: a decrease in using bank credit products, a decrease in tendency to invest money, particularly among the micro companies, and a significant decrease in using bank term deposits. It is worth mentioning that the role of Internet banking is increasing in the relations of SME companies with banks.
Ewa Weronis
Rynek usług forfaitingowych w Polsce [PDF PL]
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie rynku usług forfaitingowych w Polsce, począwszy od wprowadzenia usługi forfaitingu do oferty przez instytucje działające na rynku polskim po obecne funkcjonowanie i określenie perspektyw rozwoju. Stosowanie forfaitingu
umożliwia polskim eksporterom ekspansję na niedostępne wcześniej z różnych przyczyn rynki zbytu, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia obrotów i uzyskania nowych odbiorców. Finansowanie transakcji z wykorzystaniem forfaitingu może wpłynąć dodatnio na polski eksport i przyczynić się do zmniejszenia deficytu obrotów bieżących bilansu płatniczego. Dodatkowo Program KUKE Forfaiting pozwala zminimalizować ryzyko ponoszone przez banki w wyniku finansowania transakcji eksportowych przy zastosowaniu forfaitingu. Finansowanie inwestycji przez jednostki sektora finansów publicznych przy wykorzystaniu forfaitingu, chociaż odbiega od klasycznej definicji forfaitingu, może stanowić istotny element polskiego rynku usług forfaitingowych. Nie bez znaczenia pozostaje fakt przejęcia przez instytucję finansującą ryzyka transakcji bez regresu do zbywcy wierzytelności.
Forfaiting services market in Poland
The aim of this paper is to present the forfaiting market in Poland, from forfaiting services introduced to the offer by the institutions operating on the Polish market and the functioning and current term for development perspective. Using forfaiting enables Polish exporters to expand into markets previously inaccessible due to various reasons, which in turn leads to increased sales and acquiring new customers. Financing transactions using forfaiting can affect positively on Polish exports and help reduce the current account deficit of balance of payments. In addition, The Programme KUKE Forfaiting allows to minimize the risks incurred by banks as a result of the financing of export transactions using forfaiting. Financing of investments by public sector entities using forfaiting, though it differs from the classical definition of forfaiting, may be an important element of the Polish forfaiting market. Not without significance is the fact of acquisition of credit risk by the financing institution without recourse to the seller.
Przemysław Wysiński
Zastosowanie scoringu kredytowego w zarządzaniu ryzykiem kredytowym [PDF PL]
Od początku swojego funkcjonowania banki starają się wypracować metodę pozwalającą ograniczyć ryzyko i koszty związane z udzielaniem kredytów. Jedną z nowszych metod jest scoring kredytowy, który można scharakteryzować jako narzędzie wykorzystywane do oceny zdolności kredytowej potencjalnych kredytobiorców. W artykule omówiono zagadnienia związane z wykorzystaniem scoringu kredytowego w bankach. Szczególną uwagę zwrócono na czynniki określające jakość stosowanych metod scoringowych. Celem niniejszej pracy jest opisanie wpływu scoringu kredytowego na stan portfela kredytowego w banku. Wnioski opierają się na analizie skutków implementacji modeli scoringowych w polskich bankach komercyjnych. Głównym wnioskiem, jaki można wyciągnąć z tego badania, jest stwierdzenie, iż zastosowanie scoringu poprawia jakość portfela kredytowego. Scoring kredytowy przynosi również korzyści w postaci: zwiększenia szybkości i spójności oceny ryzyka, możliwości automatyzacji procesu oceny ryzyka oraz zmniejszenia subiektywności w procesie analizy wniosków kredytowych.
The use of credit scoring in credit risk management
Banks, from the beginning of their existence, have been trying to work out a method that will reduce the risks and costs associated with lending. One of the newest methods used by banks is credit scoring, which is a tool used to evaluate the creditworthiness of prospective borrowers. The article presents issues related to the use of credit scoring in a bank. Particular attention was paid to the factors influencing the quality of scoring methods. The aim of this paper is the description of influence of credit scoring on credit portfolio quality. The conclusions were based on a study of scoring models implemented at Polish retail banks. The main conclusion that can be drawn from this research is that implementation of credit scoring models improves credit portfolio quality. It is worth noting that credit scoring has also the following benefits: increased speed and consistency of risk assessment, possible automation of the risk assessment process, and reduced subjectivity and increased objectivity in risk assessment.
Piotr Zientara
Urban development strategies and the knowledge economy. A case of Gdynia, Poland [PDF EN]
This paper, drawing on the experience of the Polish city of Gdynia, focuses on urban development strategies in the era of a knowledge-based economy. Given that some doubts have recently been cast over the effectiveness of certain urban policies based on innovation generation and creativity promotion, the study constitutes a voice in the debate on the opportunities and threats facing modern cities. It examines these issues through the prism of central and eastern Europe, which – due to a confluence of various politico-economic factors – is seen as a fertile ground for the promotion of new urban strategies. Specifically, the paper, while highlighting the fact that Poland’s nationwide business environment is unsupportive of entrepreneurship and new knowledge creation, shows how the municipal authorities act with a view to advancing Gdynia’s development. Hence it makes a contribution to the existing body of literature, thereby deepening our understanding of modern urban development patterns.
Strategie rozwoju miast w erze gospodarki opartej na wiedzy. Gdynia: studium przypadku
Niniejszy artykuł, analizując doświadczenia polskiego miasta Gdyni, omawia miejskie strategie rozwoju w erze gospodarki opartej na wiedzy. Mając na uwadze fakt, że ostatnio podano w wątpliwość skuteczność pewnych strategii opartych na tworzeniu innowacji i promocji kreatywności, artykuł stanowi głos w debacie dotyczącej szans i zagrożeń stojących przed współczesnymi miastami. W artykule analizuje się powyższe zagadnienia przez pryzmat doświadczeń Europy Środkowowschodniej, która – ze względu na kombinację wielu czynników polityczno-ekonomicznych – jest uważana za odpowiednie miejsce do wprowadzania i testowania nowych strategii rozwojowych. W szczególności, w pracy ukazuje się – akcentując przy tym fakt, że polski klimat inwestycyjny nie sprzyja innowacyjności i tworzeniu nowej wiedzy – co lokalni decydenci czynią w celu wsparcia rozwoju Gdyni. Artykuł stanowi zatem wkład do istniejącej literatury przedmiotu i pogłębia zrozumienie współczesnych procesów rozwoju miast.